یکی از بزرگ‌ترین موزه‌ها و از قدیمی‌ترین گالری‌های هنری و موزه‌های تاریخ و فرهنگ بشری در جهان، موزه ارمیتاژ می‌باشد که با نام‌های آرمیتاژ یا هِرمیتاژ نیز شناخته می‌شود و در سن‌پترزبورگ روسیه واقع‌شده است. این موزه دربرگیرنده 3000000 اثر هنری است که البته همه به‌طور هم‌زمان نمایش داده نمی‌شوند.

این مجموعه عظیم در شش ساختمان ایجاد گردیده است. کاخ زمستانی که درگذشته محل سکونت رسمی تزارهای روسیه بوده، بنای اصلی را تشکیل می‌دهد. شعبه‌های بین‌المللی دیگر این موزه در آمستردام، لندن و لاس‌وگاس می‌باشند. این موزه­ عظیم متشکل از 1786 درب، 1945 پنجره و 1057 سالن یا اتاق می­ باشد.

آثار برجسته‌ای از هنرمندان شاخص چون میکل آنژ، لئوناردو داوینچی، روبنس، ون دایک، رامبراند، رودن، مونه، سزان، ون گوگ، گوگن و پیکاسو در این موزه به چشم می‌خورد. از دیگر آثار متعدد این موزه می‌توان به نشان‌ها، لباس‌ها و جواهرات سلطنتی، مجموعه متنوعی از جواهرات ساخته فابرژه و بزرگ‌ترین کلکسیون طلای باستانی جهان متعلق به اروپای شرقی و آسیای غربی اشاره نمود. آثاری چون کارهای گوگن، ۴۰ اثر سبک کوبیسم پابلو پیکاسو و آثاری مشهور از بزرگان هنر مدرن مانند تابلو رقص اثر ماتیس و کافه شبانه اثر ون گوگ اخیراً به موزه اضافه شده‌اند.

این مجموعه در سال ۱۷۶۴ توسط خرید بیش از دویست نقاشی در اروپا به دست کاترین کبیر بنیان‌گذاری شد. برای این منظور سفرای روس مأموریت یافتند برترین مجموعه‌های هنری مانند مجموعه‌های برول سیاست‌مدار ایالت زاکسن آلمان، کروزا کلکسیونر فرانسوی و نگارخانه والپول در انگلستان را خریداری و به این موزه بیاورند. "گوشه عزلت یا خلوتگاه خود" نامی بود که کاترین کبیر به نگارخانه خود داده بود؛ علت نام‌گذاری نیز اجازه ورود افرادی انگشت‌شمار به این مکان و تماشای آثار موجود بود. آرمیتاژ نیز نام تئاتر خصوصی وی در نزدیکی گالری بوده که از سال ۱۷۸۳ تا ۱۷۸۷ احداث‌شده بوده است.

در سال ۱۷۴۵، امپراتریس الیزابت دستور داد گربه‌هایی را در گنجینه موزه ارمیتاژ برای مقابله با موش‌ها رها کنند. در طی سالیان متمادی و در پی حفاری‌های انجام‌شده در پرشچپینا، پازیریک و دیگر مقابر باستانی در جنوب روسیه، این گالری توسط آثار باستانی و فرهنگی یونان و سیت تکمیل‌تر و غنی‌تر گردید.

این مجموعه را می‎توان از غنی‌ترین مجموعه‌های طلای باستانی به شمار آورد. بخش قابل‌توجهی از این مجموعه متشکل از گنج‌های تروا بوده که توسط هاینریش اشلایمن کشف و از زیرخاک خارج گردیده و ارتش سرخ از موزه برلین در سال ۱۹۴۵ آن را ضبط نموده است.

طراحی بنای موزه عمومی به دستور تزار نیکولاس اول و توسط معمار سبک نئوکلاسیک آلمانی به نام لیو فون کلنز برای جای دادن مجموعه عتیقه‌جات یونان و روم و مصر صورت گرفت.

در سال 1852 بازدید از این بنا برای عموم آزاد گشت و احتمالاً نخستین گالری اروپای شرقی به شمار می‌رود که از ابتدا به همین قصد طراحی و احداث گردیده باشد.

هم‌زمان با گسترش مجموعه‌های هنری تزارهای روسیه، خرید آثار متعددی از داوینچی، یان ون ایک و رافائل در ایتالیا انجام گرفت. بعلاوه موزه ارمیتاژ، بزرگ‌ترین مجموعه آثار رامبراند را در خود جای‌داده است.

اخیراً با گسترش آرمیتاژ و منسوب شدن به عمارت ستاد فرماندهی، در حال پیشبرد پروژه‌های عظیمی در خارج از کشور مانند موزه آرمیتاژ گوگنهایم در لاس وگاس، اتاق‌های آرمیتاژ در عمارت سامرست در لندن و آرمیتاژ آمستردام در هلند می‌باشد.

در سال ۲۰۰۶؛ کارشناسان و مقامات موزه سرقت ۲۲۱ فقره آثار کوچک مانند جواهرات، شمایل‌های ارتودوکس، ظروف نقره و اشیایی با میناکاری‌های فراوان را اعلام نمودند.